Pencemaran
Radiasi
Oleh:
Intan Najihah binti Mohamad Yusof
Pada zaman globalisasi ini, kemajuan sains
membolehkan manusia memanfaatkan kelebihan tenaga nuklear. Teknologi nuklear
memainkan peranan penting dalam mempercepatkan proses pembangunan negara Malaysia.
Secara keseluruhannya, penggunaan tenaga nuklear banyak membantu manusia dalam pelbagai
bidang. Walaubagaimanapun, hasil penjanaan tenaga nuklear ini merupakan salah
satu penyumbang kepada pembebasan radiasi ke persekitaran. Majoriti kita seakan
fobia apabila menyebut tentang radiasi. Perkara yang terlintas di fikiran kita
adalah nuklear, bom atom, kecacatan dan pencemaran.
Sejarah:
Pada awalnya, sejarah penggunaan
tenaga nuklear dunia bermula pada tahun 1942 dengan Projek Manhattan di Amerika
Syarikat untuk menghasilkam bom atom pertama di dunia (Alias, 2011). Rentetan
daripada penemuan ini, pihak AS telah menyerang Hiroshima da Nagasaki pada 6
dan 9 Ogos 1945 dengan melepaskan bom atom yang memberi kesan yang sangat dahsyat
di kawasan itu seterusnya menyumbang kepada pencemaran radiasi. Sejarah tenaga
nuklear di Malaysia pula bermula dengan penubuhan sebuah Pusat Penyelidikan
Atom Tun Ismail (PUSPATI) yang ditubuhkan di bawah Kementerian Sains, Teknologi
dan Alam Sekitar pada 19 september 1972. Penubuhan pusat ini diilhamkan oleh
bekas Timbalan Perdana Menteri Malaysia, Tun Dr. Ismail Dato’ Abdul Rahman yang
memikirkan Malaysia perlu memainkan peranan penting dalam pembangunan sains dan
teknologi untuk kegunaan secara aman. Sejajar dengan pembangunan pesat dalam
bidang teknologi nuklear, Malaysia mempunyai sebuah reaktor nuklear berkuasa 1
megawatt yang dinamakan Reaktor TRIGA Puspati untuk tujuan latihan, penyelidikan
dan pengeluaran radioisotop. Setelah melalui beberapa fasa pertukaran nama,
akhirnya Institut Penyelidikan Teknologi Nuklear (MINT) ditukar nama kepada
Agensi Nuklear Malaysia pada tahun 2006 (Arkib Negara, 2010).
Kepentingan:
Teknologi nuklear menghasilkan radiasi
yang memberi kepentingan kepada kehidupan seharian kita. Salah satu kepentingan
teknologi ini ialah dapat menjamin keselamatan pembekalan tenaga negara.
Pembangunan teknologi nuklear dapat mengurangkan pergantungan negara kepada
tenaga fosil, terutama arang batu, minyak mentah dan gas asli. Hal ini kerana,
negara kita sangat bergantung kepada bekalan petroleum yang akan habis pada
masa akan datang.
Disamping itu, kos juga dapat
dijimatkan. Kos penjanaan elektrik oleh loji kuasa nuklear lebih rendah
berbanding loji yang menggunakan sumber lain. Oleh itu, tenaga nuklear lebih
murah berbanding petroleum. Penghasilan tenaga nuklear juga tidak memerlukan
kawasan yag besar. Negara yang maju dalam industri berat seperti Jepun tidak
mempunyai tenaga ahli sebaliknya bergantung pada tenaga nuklear untuk pembangunan
negara.
Daripada segi perlindungan alam
sekitar, teknologi nuklear ini menghasilkan gas rumah hijau atau karbon yag
jauh lebih rendah sekaligus memberi kepentingan terhadap kelestarian alam
sekitar sesuatu kawasan.
Kesan:
Penggunaan teknologi nuklear dan
pendedahan kepada radiasi memberi kesan yang positif dan negatif kepada
manusia. Kesan positif atau kebaikan radiasi yang terhasil dapat digunakan oleh
manusia dalam pelbagai bidang. Misalnya, dalam bidang perubatan, sinar-x
digunakan untuk mengenalpasti masalah dalaman pesakit. Prosedur perubatan lain
seperti MRI dan CT Scan juga menggunakan radiasi untuk tujuan rawatan. Selain
itu, sinar gamma daripada tenaga nuklear digunakan untuk merawat penyakit
kanser. Seterusnya, radioisotop digunakan sebagai alat diagnostik di hospital
untuk mengesan dan menentukan penyakit kanser. Radioisotop Iodin-131 dicipta
untuk membantu para doktor untuk memastikan sama ada kelenjar tiroid berfungsi
dengan normal atau tidak. Sinar gamma dari Cobalt-60 digunakan untuk mensteril
bahan-bahan perubatan. Sinaran ultra digunakan dalam pengesanan bayi dalam
kandungan ibu. Jadi, teknologi nuklear ini membantu mencegah pelbagai jenis
penyakit dan menyelamatkan nyawa manusia. Hal ini dapat meningkatkan taraf
kesihatan rakyat.
Teknologi nuklear juga tidak
ketinggalan membantu dalam bidang pembuatan dan perindustrian. Contohnya,
percampuran bahan radioaktif ke dalam sistem paip yang mengalirkan petroleum
atau air membolehkan pancaran radiasi mengesan kadar aliran dan kebocoran bawah
tanah. Pancaran radiasi nuklear membolehkan produk yang dihasilkan berkualiti
dan selamat untuk digunakan.
Sinaran radiasi juga dapat digunakan
untuk menghasilkan baka tumbuh-tumbuhan yang baik dan bermutu seperti kaedah
pembiakan baka mutasi aruhan. Penggunaan teknik isotop radioaktif dan sinaran
pengionan seperti sinaran gamma dan sinaran-x berjaya meningkatkan hasil
pengeluaran pertanian dan juga ternakan. Dalam penghasilan industri makanan
juga radiasi digunakan untuk membunuh bakteria dan membantutkan proses biologi
tumbuhan supaya ia dapat bertahan lebih lama.
Radiasi
boleh menyebabkan biji benih tumbuhan bermutasi
Oleh sebab radiasi adalah sejenis
gelombang yang di kategori sebagai gelombang yang bahaya kepada manusia, ia
juga memberi kesan yang negatif kepada manusia. Cuma tahap bahaya gelombang ini
harus di ambil kira bergantung kepada jenis. Gelombang yang berpunca daripada
alat elektronik seperti internet wifi dan telefon bimbit adalah mungkin jenis
yang tidak dapat dielakkan dari kehidupan seharian. Pendedahan secara terus
menerus pada alatan seperti ini akan memberi kesan jangka masa panjang seperti
tumor dan kanser.
Selain itu, penggunaan
bahan radioaktif yang tidak terkawal sama ada untuk pembangunan atau peperangan
akan membawa pelbagai kesan buruk yang menjejaskan alam sekeliling. Contohnya,
isu peperangan nuklear oleh Amerika Syarikat keatas kedua-dua bandar di Jepun iaitu
Nagasyaki dan Hiroshima pada tahun 1945. Pencemaran radiasi atau bencana
nuklear ini berpunca daripada bahan nuklear yang dibebaskan di kawasan itu
mengakibatkan kemusnahan flora dan fauna. Pada masa yang sama, bahan-bahan
nuklear yang dibebaskan menyebabkan manusia yang dilahirkan menghidap pelbagai
penyakit seperti mutasi genetik, kecacatan pada bayi yang dilahirkan dan
penyakit kanser selain kematian. Selain itu, ujian nuklear akan menyebabkan
lapisan ozon dimusnahkan sebahagian dan ia menyebabkan manusia terdedah dengan
sinaran matahari yang menyebabkan manusia akan menghidap penyakit kulit.
Kesan radiasi ke atas manusia yang menyebabkan perubahan
genetik dan somatik
Punca:
Rajah
1: Sumber-sumber radiasi
Untuk permulaan, radiasi tidak hanya
berasal dari nuklear. Terdapat beberapa sumber yang dikenal pasti dapat
menyumbang kepada radiasi. Salah satu puncanya termasuklah radiasi yang
dihasilkan secara semulajadi. Radiasi yang dihasilkan secara semulajadi
didapati dari galian bumi dan kosmik. Kebanyakan bahan di bumi mengandungi atom
radioaktif sungguhpun dalam jumlah yang sedikit. Radionukleid utama dibimbangi
bagi radiasi bumi adalah kalium, uranium dan thorium. Setiap sumber ini telah
menjadi kurangan aktif semenjak kelahiran bumi sehinggakan dos kita
kini
Sumber radiasi semula jadi dan buatan
adalah sama dari segi sifat dan kesannya. Sesetengah sumber radiasi buatan
memberi kesan kepada badan melalui radiasi langsung, sementara yang lain
mengambil bentuk pencemaran
radioaktif dan
penyinaran badan dari dalam. Contohnya seperti radiasi yang digunakan dalam
bidang perubatan termasuklah sinar-x, perubatan nuklear dan radioterapi. Tempat
kerja misalnya, boleh mendedahkan individu kepada radiasi dan boleh diukur
dengan teliti menggunakan peralatan bersaiz pen poket yang dikenali
sebagai dosimeter.
Punca lain termasuklah daripada
kitaran bahan bakar nuklear. Pada kadar lebih kecil, orang awam terdedah kepada
radiasi dari kitaran bahan api nuklear, termasuklah keseluruhan rangkaian dari
melombong dan mengilang uranium kepada pelupusan bahan api terpakai.
Pencemaran radiasi yang telah berlaku
di loji-loji nuklear pula berpunca daripada pelbagai faktor. Menurut
(Marlissa, 2013) kemalangan nuklear di Pennsylvania pada 1979 berpunca daripada
masalah reaktor yang menyumbang kepada kebocoran radiasi. Pada tahun 1986,
berlaku bencana nuklear di Chernobyl, Ukraine berpunca daripada kecuaian
pengendali loji yang melanggar peraturan operasi manakala satu lagi insiden
kebocoran radioaktif di Fukushima pada tahun 2011 berpunca daripada bencana
alam seperti gempa bumi dan tsunami.
Cadangan / pandangan dalam penyelesaian masalah berkaitan isu:
Oleh kerana pencemaran radiasi memberi kesan yang dahsyat kepada manusia, pihak kerajaan perlu berfikir secara rasional mengenai perancangan pembinaan loji nuklear yang boleh memberi kesan yang teruk sekiranya berlaku kebocoran. Pihak kerajaan juga perlu menyediakan pelbagai kursus dan latihan bagi melatih lebih ramai tenaga kerja yang mempunyai kepakaran dalam bidang ini. Hal ini kerana, kepakaran mengendalikan loji-loji nuklear dan sistem kerja yang mencapai standard operasi mampu mengelak bencana yang lebih teruk daripada berlaku.
Masyarakat juga perlu mengambil
langkah yang lebih berhati-hati dalam mengendalikan sebarang peralatan yang
melibatkan radiasi seperti pengendalian bahan radioaktif di kawasan tempat
kerja dan makmal. Pekerja sinaran iaitu mereka yang bekerja dalam bidang
berkaitan radiasi boleh memakai alat pengesan radiasi khas dan membuat
pemeriksaan kesihatan berkala. Kita juga boleh mengurangkan pendedahan kepada
gelombang radiasi dengan mengurangkan penggunaan alat elektronik dalam
kehidupan seharian kita. Contohnya seperti penggunaan telefon bimbit yang dapat
mendedahakan diri kita kepada radiasi secara berterusan dan memberi kesan buruk
pada jangka masa panjang.
Nilai:
Apabila memperkatakan mengenai tenaga nuklear, kebanyakan masyarakat pasti akan mengaitkannya sebagai ancaman keselamatan dan kemusnahan kepada negara. Namun begitu, apabila kita menggunakan teknologi ini dengan tujuan yang baik, maka hasilnya juga akan menjadi baik dan bermanfaat kepada kita. Seharusnya, kita perlu mendidik generasi muda sejak dari bangku sekolah lagi agar meminati dan menceburkan diri dalam bidang tenaga ini. Sesungguhnya, pendedahan yang jelas dan mantap kepada murid dapat menanamkan sikap dan nilai positif dalam pembelajaran mereka seperti minat dan bersifat ingin tahu mengenai alam sekeliling, bertanggungjawab ke atas keselamatan diri, rakan serta alam sekitar, menyedari bahawa sains merupakan salah satu cara untuk memahami alam dan menghargai sumbangan sains dan teknologi.
Peranan kerajaan dan masyarakat:
Oleh itu, pihak kerajaan perlulah memperluas dan mempergiatkan lagi penyelidikan dalam memperkembangkan pembangunan teknologi ini di Malaysia. Pihak terlibat juga perlulah merancang pelan pembangunan dan pendidikan yang lebih efektif dalam usaha untuk memberi suntikan baharu dalam bidang teknologi nuklear negara yang selama ini lebih tertumpu kepada bidang perubatan, perindustrian dan sebagainya. Masyarakat juga perlulah sentiasa peka dengan isu berkaitan teknologi nuklear dan menceburi bidang ini agar negara kita boleh melahirkan ramai golongan bijak pandai yang mempunyai kepakaran dalam bidang ini. Selain itu, penglibatan masyarakat yang menggalakkan dalam bidang ini juga diharap mampu memajukan bidang ini pada masa akan datang selaras dengan hasrat negara kita yang merangcang untuk membina loji janakuasa nuklear berskala kecil yang dijangka siap pada tahun 2021 kelak.
No comments:
Post a Comment